Winstgevende recycling van ons ‘waardeloze’ huisvuil? De innovatieve techniek van Blue Phoenix Group is goud* waard.

*plus ijzer, lood, aluminium, koper, zink en andere waardevolle metalen.

Als het gaat om duurzame verwerking van afval, staat de wereld voor enorme uitdagingen. Dat komt vooral omdat afval waardeloos lijkt. Sterker, afval kóst alleen maar geld. Dus zijn we gewend het maar gewoon ergens te dumpen waar het niet in de weg ligt. Maar klopt die inschatting van de waarde van afval wel?

Een van de grootste afvalverwerkingsbedrijven van Nederland, Van Gansewinkel, heeft als slogan ‘Afval bestaat niet’. Zij vertegenwoordigen een nieuwe stroming, die afval ziet als waardevolle grondstof. En dat klopt.

Met innovatieve technieken valt er namelijk ontzettend veel waarde uit afval te halen. Zó veel, dat 100% hergebruik van zelfs het meest nutteloze afval tóch financieel aantrekkelijk wordt.

‘Met innovatieve technieken valt er namelijk ontzettend veel waarde uit afval te halen’

Een van onze klanten bewijst dit dagelijks in de praktijk. De onderneming Blue Phoenix Group slaagt er in waardevolle metalen terug te winnen uit de as die overblijft na de huisvuilverbranding. Wij spraken hierover met de director business development Europa, Rogier van de Weijer:

“Veel van ons huisvuil wordt verbrand in energiecentrales. Het afval wordt dus grondstof voor elektriciteit. Dat lijkt een ideale oplossing, maar er zaten ook nadelen aan. Zo blijft er na verbranding van het vuil zo’n 20 tot 25% ‘bodemas’ achter op de bodem van de verbrandingsovens.

Dit bodemas lijkt erg op wat je thuis in de open haard vindt, maar dan veel viezer want je verbrandt immers geen mooie houtblokken, maar tonnen gemengd huisvuil. Bodemas werd wel ‘verstopt’ in de fundering van snelwegen, maar dan moet je het goed inpakken met folie om te voorkomen dat met regen- en grondwater de zware metalen uit het as in de grond lekken.”

‘Zware metalen’… dat klinkt giftig

“Decennia lang zijn we bang geweest voor die ‘zware metalen’ in het afval van de huisvuilverbranding, omdat we niet wisten wat we ermee aan moesten. Maar het gaat in principe om waardevolle elementen, zoals zink, aluminium, ijzer, koper, lood, aluminium en zelfs zilver en goud.

‘Bodemas is rijker aan koper dan erts uit een kopermijn’

Bodemas bestaat voor 90% uit glas, zand, steen en mineralen, 6 à 7% ijzers en 2 à 3% non-ferro metalen. Blue Phoenix Group heeft een installatie ontwikkeld waarmee we die fractie metalen kunnen scheiden van de rest.

Dus we halen al die zware metalen – dat zijn dus in onze ogen waardevolle grondstoffen – er uit, zodat de schone minerale as die overblijft gewoon zonder bescherming kan worden gebruikt onder het asfalt of als grind in beton.”

Ik gooi nooit zomaar koper of goud weg. Waar komen al die zware metalen vandaan?

“Er zit ontzettend veel metaal in ons huisvuil. Denk alleen al aan al die rollen aluminiumfolie die je jaarlijks weggooit. Maar ook het puntje, veertje en clipje van een ballpoint, de spijkers en rits van een spijkerbroek, metalen spijkertjes in luxe schoenen, kleine elektronica en afstandsbedieningen en heel veel vorken, messen, lepels en mesjes die mensen per ongeluk weggooien.

De loodgieter mikt nog wel eens wat kleine stukjes afgezaagde pijp bij het huisvuil. En als jij een stekker vervangt, wat doe je dan met die paar millimeter koperdraad die je afknipt? De verbrandingsoven brandt al het plastic weg, en wij vinden dan die minuscule koperdraadjes terug in de as. Bodemas is rijker aan koper dan erts uit een kopermijn, dus de koperwinning uit as is zeker de moeite waard.”

Maar als je duizenden tonnen bodemas verwerkt, hoe haal je dan die fiezeltjes koper er uit?

“Ja, dat is een beetje het geheim van de smid. Blue Phoenix Group maakt gebruik van de natuurkundige eigenschappen van de verschillende metalen om ze te scheiden van de rest. Zo kun je ijzers er uit pikken met een sterke magneet. Met non-ferro metalen is dat lastiger. Dan moet je gebruik maken van de specifieke dichtheid, of het grote gewicht. Als je alles in een bad gooit, zinken zware deeltjes iets sneller.

Ook maken we gebruik van zogenaamde ‘eddy currents’, elektrische velden waarmee je metalen van een bepaalde dichtheid uit een stroom afval kunt ‘schieten’. Bij een van de wat grovere scheidingstechnieken werken we overigens samen met Wivé Techniek, die hebben geholpen om de machine duurzamer te maken.”

Wat voor proces is dat?

“Het is een scheidingsproces dat wij zelf ontwikkeld hebben en waarvan de precieze werking vertrouwelijk is. Ik kan er zoveel over zeggen dat we de afvalstroom mechanisch wegslaan, waarbij zwaardere deeltjes verder weg vliegen dan lichter spul.

Dat wegslaan gaat met een grote kracht, waarbij slijtage aan het slagmechanisme optreedt. Wivé heeft ons geholpen met het verder ontwikkelen van die machine en toepassing van speciale materialen zodat de slagtrommel veel minder slijt. Een langere standtijd, dus minder kosten.”

Dus Wivé is betrokken bij de innovatie

“Precies. En dat is meteen een van de redenen dat wij graag met Wivé samen werken. Bij Wivé hebben ze niet alleen heel veel verstand van slijtage en standtijdverlenging, ze zijn ook uiterst betrouwbaar en discreet. Wij zijn voor een groot deel uitvinders van onze processen.

‘Door zelf te innoveren kunnen wij resultaten boeken die niemand anders haalt’

Daardoor kunnen wij resultaten boeken die niemand anders haalt: zoals scheiding van zware metalen tot een grote zuiverheid. Wij kiezen onze technologieleveranciers mede op de vertrouwensrelatie, en met Wivé kunnen wij onze gepatenteerde kennis zonder enige terughoudendheid delen. Dat werkt wel zo prettig.”

U blijft dus innoveren. Hoe ziet de toekomst er uit?

“Zeer rooskleurig. Lees de laatste persberichten op bluephoenix-group.com. We hebben begin dit jaar met onze partner Boskalis een tienjarig contract afgesloten met Attero, het bedrijf dat in Moerdijk en Wijster de grootste afvalenergiecentrales van Nederland exploiteert. Wij zijn een nieuwe verwerkingsfabriek aan het bouwen, in Nauerna aan het Noordzeekanaal.

Attero heeft al procescapaciteit ingeboekt voor 450.000 ton bodemas. Daarvan bestaat zoals gezegd 2 à 3% uit waardevolle metalen die wij terug brengen in de circulaire economie, terwijl Boskalis het grote volume resterende zand en grind in gezuiverde vorm kan gebruiken in haar grote infra-projecten.

Zo zie je dat we er door innovatieve technieken samen met Boskalis en onze andere partners in slagen om huisvuil voor nagenoeg 100% te hergebruiken; in de vorm van brandstof voor een elektriciteitscentrale, waardevolle metalen voor de verkoop aan de industrie en schoon restmateriaal voor de wegenbouw.

Afvalprobleem opgelost.”

Lees meer over innovaties bij Wivé