Er is leven na de glasbak!
Hierbij beloven wij plechtig dat we nooit, maar dan ook nooit meer iets anders in de glasbak zullen gooien dan glas. Bovendien gaan we perfect sorteren op kleur. We spraken namelijk met Alie Middelkoop, plant manager van Maltha glasrecycling in Emmen. En voor haar is vervuiling van de glasbak een dagelijkse zorg. Want inderdaad, al het glas uit de glasbak wordt écht op kleur gesorteerd en hergebruikt. En dat is een zeer ingewikkeld en duur proces. Lees verder!
Korreltjes of scherfjes funest
Alie Middelkoop: “Je wilt niet weten wat mensen allemaal in de glasbak gooien. Het ergste voor ons is KSP: keramiek, steen en porselein. Kopjes en schoteltjes, jeneverkruikjes, bouwpuin, dat soort dingen. De glasfabrieken smelten het glas op ongeveer 1500˚, en dan smelt KSP niet. Als er kleine korreltjes of scherfjes in het glas blijven zitten, kan dat funest zijn voor de processen van onze klant, de glasfabriek.
Daar wordt glas namelijk omgesmolten tot het vloeibaar is en tot staven geperst, waar dan in de machine razendsnel stukjes van worden afgeknipt, telkens precies genoeg glas om er één potje of fles van te maken. Zit er een verontreiniging in het glas, bijvoorbeeld een steentje, dan blokkeert het knipmes en loopt de machine vast.
Eén kiezelsteentje per miljoen kilo glas!
Maar er blijft wél glas uit de oven komen. Dat zet je niet zomaar uit. Dus je kunt je voostellen wat een schade er dan ontstaat. Wij als leverancier van de grondstof gerecycled glas moeten er dus voor zorgen dat er absoluut echt helemaal geen enkel korreltje KSP meer in zit. Regelmatig komt iemand van de klant bij ons om dat met een steekproef te controleren.
De norm is… let op: maximaal 25 gram per 1.000 ton. Dat is dus het gewicht van één kiezelsteentje per miljoen kilo glas!”
‘Op het terrein is 24 uur per dag een shovel bezig het glas vanaf die stapels in een bunker te storten.’
Indrukwekkend, inderdaad. Wij beloven met rode neusjes (van schaamte!) onze lege jeneverkruiken nooit meer in de glasbak te gooien. Maar nu willen we natuurlijk ook weten hoe je zoiets dan uitsorteert, tussen al die scherven. Hoe gaat het proces in zijn werk? Alie vertelt enthousiast:
“We verwerken 75.000 ton glas per jaar. De scherven komen binnen in vrachtwagens met compartimenten voor wit en gekleurd glas en worden gestort op aparte stapels. En dan hebben we nog een berg ‘bont’ afkomstig uit o.a. de horeca.
Op het terrein is 24 uur per dag een shovel bezig het glas vanaf die stapels in een bunker te storten. Dan gaat het eerst langs de voorsorteer. Dat is handwerk. Twee dames aan een lopende band die het grofste vuil er uit halen: keramiek, bakstenen, plastic zakken, papier, kleding… dat moet er allemaal uit.
Dan gaat het glas verder de fabriek in. Een hamerbreker maakt er kleinere stukken van en op twee plekken zit een magneet die al het ijzerhoudende afval er uit vist. Plus een ‘eddy current’-apparaat dat met een soort elektromagnetisch veld andere metalen er uit kan ‘stoten’. Daarachter scheidt een grote zeef de grotere en kleinere stukken.
En oh ja, tussendoor is er op drie plekken een cycloon: een grote stofzuiger voor het verwijderen van los, licht materiaal.
Glas is een zeer hard materiaal. De verwerking is dan ook letterlijk en figuurlijk een slijtageslag. Dat begint al buiten, waar Wivé de laadbak van de shovel voorziet van slijtvaste Hx messen. In de laadbak zelf kan ook VVP ingezet gaan worden wanneer deze in de rug erg begint te slijten.
De hamerbrekers kennen slijtage door slagbelasting. Daar kiezen we voor gietstaal W72. Op de vele transportbanden worden schrapers ingezet met zeer goede eigenschappen en uiterst slijtvaste bladen.
Wivé zorgt verder voor bekleding van de leidingen die de verontreinigingen uit het materiaal zuigen. De afzuigleidingen, afzuigkappen en de conus van de cycloon, die naast los materiaal ook veel kleine glassplintertjes te verwerken krijgen zijn erg aan slijtage onderhevig. Daarom worden deze ook uitgevoerd met VVP platen. En ook de opvangbak voor restafval is bekleed met VVP platen.
Verder levert Wivé los slijtagebestendig plaatmateriaal, dat Maltha zelf op maat snijdt voor de bekleding van oppervlakken waar glas tegen aan ‘ketst’. Een en ander steeds in nauw overleg met onze adviseur, die probeert minstens een keer per maand langs te komen om een vinger aan de pols te houden.
Zoals ik al zei is het belangrijk om alle keramiek en steen er uit te halen. Dat gebeurt met een laser die KSP-materiaal detecteert, dat er vervolgens met ventielen uitgeschoten wordt. Daarna schijnt een spectrummachine licht door het glas om verschillende kleuren en soorten te detecteren en te scheiden.
Vuurvast glas bijvoorbeeld, want dat smelt niet. En voor kleurloos glas moet ook het groen, bruin en blauw er uit. Volgens de specificaties van de klant moet basismateriaal voor kleurloos glas bijvoorbeeld minimaal 98,8% wit (kleurloos) zijn.”
Persoonlijke spullen en een pistool
Het is duidelijk, Maltha Glasrecycling past technologisch hoogwaardige processen toe bij de recycling van glas. Een groot contrast met de tijd dat de grondlegger, Johan Bernard Maltha, in Schiedam met paard en wagen jeneverflessen vervoerde van en naar de stokerijen en de glasfabriek.
Dat was al in 1921. Welbeschouwd is Maltha daarmee een van de oudste recyclingbedrijven ter wereld! Wij zijn overigens nieuwsgierig wat er met al het uitgesorteerde restmateriaal gebeurt.
Alie Middelkoop: “Eigenlijk wordt alles gerecycled. IJzer en andere metalen gaan naar een schrootbedrijf, aluminium wordt apart afgevoerd en hergebruikt, cycloonafval (uit de stofzuigers) naar een verbrandingsoven in Duitsland. Keramiek en steen gaat naar het verwerkingsbedrijf naast onze eigen fabriek. We zijn nu aan het onderzoeken of we kurk kunnen scheiden. Dat is een waardevol materiaal, dat goed hergebruikt kan worden.
‘Soms bellen mensen ons op, heeft bijvoorbeeld een kind zijn schoentjes in de bak gegooid.’
We vinden naast een hoop rommel soms ook waardevolle persoonlijke spullen in de glasbak. Zoals portemonnees en handtasjes, afkomstig van diefstal. Zonder geld, maar vaak wel met alle identiteitspapieren er nog in.Die gaan in een krat naar de politie.
Soms bellen mensen ons op, heeft bijvoorbeeld een kind zijn schoentjes in de bak gegooid en of wij die terug kunnen bezorgen. Helaas kunnen we daar niet aan beginnen, gezien onze volumes. Eén keer hebben we zelfs een pistool gevonden dat iemand kennelijk snel even kwijt wilde.
Dat hebben we maar netjes aan de politie gegeven.”
Nog één keer… wat mag er in de glasbak?
“In Nederland wordt het meeste glas hergebruikt. Er loopt nu een campagne om te zorgen dat mensen het glas zorgvuldiger aanleveren. Eigenlijk is het simpel. De vuistregel is: alleen als je er doorheen kunt kijken, mag het in de glasbak. Behalve vuurvaste schalen en dergelijke. Als je je daar aan houdt, maak je ons erg blij.”
Glas!
Zin in een nostalgisch moment? Bekijk Bert Haanstra’s Oscarwinnende documentaire ‘Glas’ (1958) op YouTube.
Wivé adviseert over slijtvaste materialen